Spośród wielu aspektów przemocy rówieśniczej omawianej z młodymi ludźmi, nauczycielami czy rodzicami, rzadko podejmuje się temat sytuacji osób, które doświadczają różnych jej przejawów w związku z kształtowaniem się tożsamości płciowej i orientacji seksualnej.
Okres dojrzewania to czas bardzo wielu zmian biologicznych, fizycznych, emocjonalnych oraz seksualnych, a jednym z podstawowych zadań tego okresu rozwoju jest ustalenie własnej tożsamości oraz orientacji seksualnej. Ten proces jest zindywidualizowany i rozłożony na wiele lat, ale jego kulminacja przypada na ten właśnie czas. Młodzi ludzie, poszukując odpowiedzi na pytanie: kim jestem?, doświadczają siebie na wiele sposobów, podejmują różne role, eksperymentują oraz sprawdzają granice własne i innych. Angażują się także
w różne formy aktywności seksualnej, które często mają postać krótkich, intensywnych związków miłosnych. Zanim młody człowiek ostatecznie określi swoją tożsamość, podejmuje zachowania przerysowane, często prowokacyjnie określa się w konkretny sposób, co nie oznacza jeszcze ostatecznego rozwiązania. Oczywiście, zdarza się, że młody człowiek deklarując czy też zbliżając się w tym czasie do określenia np. orientacji homoseksualnej, przy tym pozostanie.
Niezależnie od powyższego, intymny obszar seksualności jest szczególnie wrażliwy,
a dylematy z nim związane, pierwsze próby określania siebie samego mogą budzić dużo niepokoju, wstydu, niepewności i zagubienia. Bardzo ważne jest wówczas zrozumienie
i wsparcie ze strony grupy rówieśniczej (która będąc punktem odniesienia staje się w okresie dojrzewania najważniejsza) oraz najbliższej rodziny.
Tymczasem, wnioski z badań oraz bezpośredniego kontaktu z młodzieżą pokazują, że przemoc rówieśnicza wobec dzieci i młodzieży, która rzekomo lub faktycznie określa się jako np. osoby homoseksualne jest w szkołach rozpowszechniona. Często wystarczy tylko, że wobec kogoś zachodzi takie „podejrzenie”, plotkuje się na jej temat, by doświadczała różnych przejawów przemocy psychicznej, zdarza się, że fizycznej.
Badania pokazują, że:
- 26 % nastolatków doświadczało w szkole przemocy na tle seksualnym (fizycznej, słownej lub innych form prześladowania) w ciągu ostatnich dwóch lat,
- młodzi ludzie na co dzień muszą radzić sobie z zaczepkami słownymi, słowną agresją, rozpowszechnianiem negatywnych opinii, obrażaniem, nękaniem ze strony swoich koleżanek i kolegów,
- efektem tych doświadczeń jest pogłębiający się stres, stany lękowe, brak pewności siebie, poczucie osamotnienia i niezrozumienia, częściej występują objawy depresji – prawie 70 % tych osób ma myśli samobójcze.
Jeśli do braku wsparcia i przemocy ze strony rówieśników, dodamy nierzadko negatywne społeczne nastawienie oraz obawy lub faktyczne odrzucenie przez najbliższą rodzinę, to łatwo wyobrazić sobie w jak trudnym położeniu są ludzie, którzy dopiero uczą się radzić sobie z wyzwaniami rzeczywistości.
Nawet niezbyt ostre przejawy przemocy, dokuczania, żarty, powtarzane ciągle negatywne komentarze mają wpływ na konkretne młode osoby, ale także na całe społeczności – młodych i dorosłych. Stępiona wrażliwość i „przyzwyczajenie” do otaczających nas przejawów dyskryminacji i stygmatyzacji to efekt codziennego z nimi obcowania – w szkole, w mediach, bezpośrednim kontakcie, w rodzinach.
Dlatego ważne są: nieustanna edukacja i rozmowa z młodymi ludźmi, kształtowanie pozytywnego nastawienia dla seksualności własnej i innych oraz eliminacja wrogości wobec odmienności. Osobom doświadczającym trudności, przemocy i zapadającym na zaburzenia w związku z tym, musimy okazywać wsparcie i konieczną pomoc profesjonalistów.
Więcej o wynikach badań oraz możliwości szukania pomocy:
https://pl-pl.facebook.com/OPIRPU/
https://kph.org.pl/wp-content/uploads/2017/11/Sytuacja-spoleczna-osob-LGBTA-w-Polsce.pdf
Opracowanie: OPiRPU