W dzisiejszym świecie mamy coraz mniej czasu dla siebie i rodziny. Często towarzyszy nam pośpiech. Niejednokrotnie brakuje nam refleksji, zatrzymania, pochylenia się nad bieżącą chwilą. Wiele czynności wykonujemy odruchowo. Czasami robimy coś będąc jednocześnie myślami zupełnie gdzie indziej. W związku z tym proponujemy praktykę mindfulness jako sposób na zatrzymanie w codziennym pędzie, budowanie świadomego kontaktu z sobą i wzmacnianie więzi z bliskimi.
Czym jest mindfulness?
Mindfulness czyli uważność to całkowite zaangażowanie się w to, co się przydarza „tu i teraz” oraz jednoczenie się ze swoim doświadczeniem.
Po co praktykować mindfulness?
Warto praktykować uważność, bo w ten sposób uczymy się żyć w zgodzie z samym sobą, ze swoimi najgłębszymi potrzebami, wartościami i pragnieniami oraz w poszanowaniu własnego języka ciała. Takie poznawanie siebie wpływa także na budowanie więzi z innymi ludźmi, a potrzebę bliskości mamy wpisaną w nasz autonomiczny system.
Mindfulness a relacje
Kiedy jesteśmy w kontakcie z drugim człowiekiem, werbalizują się wszystkie nasze obrony, projekcje, przeniesienia lub przekonania. Staramy się drugą osobę jakoś określić, aby ustalić z nią relację. Tak funkcjonujemy, gdy żyjemy nieuważnie. Praktyka mindfulness daje umiejętność otwierania się na drugą osobę w sposób wolny od przeświadczeń, przekonań, kalek mentalnych. Tworzy głęboką więź, a badania pokazują, że dobre relacje mają istotny wpływ na zachowanie zdrowia psychicznego i chronią przed zachorowaniem na depresję czy podejmowaniem zachowań autoagresywnych.
„Patrząc uważnie, widzisz o wiele więcej”
Mindfulness a relacje z dziećmi
Każdy, kto zajmuje się dziećmi lub ich wychowywaniem wie, że to pod każdym względem niesamowita przygoda, w której tylko jedno jest pewne: nie wiesz, co cię spotka! Budowanie dobrych relacji z dziećmi czy nastolatkami wymaga uważności, akceptacji dziecka takim jakie ono jest, życzliwości i autentycznego cieszenia się z jego obecności. Wymaga też bycia z dzieckiem, czyli spędzania wspólnie czasu. Budowania bezpiecznej więzi nie zastąpi żaden pluszak, elektroniczny gadżet czy kolejne dodatkowe pozaszkolne zajęcia. Ważna jest nie tylko sama obecność rodzica, ale jego zainteresowanie i autentyczne zaangażowanie. Mindfulness nie jest cudownym lekiem na wszystko, ale pomaga w koncentracji, daje solidny fundament do budowania poczucia pewności siebie, samoświadomości własnego ciała i emocji. Ułatwia odnalezienie wewnętrznego spokoju, co sprawia, że dzieci rozwijają wewnętrzne kompetencje do radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami. Rozwija umiejętności budowania relacji, a wzmacnianie więzi jest najważniejszym czynnikiem chroniącym dzieci i nastolatków przed sięganiem po środki psychoaktywne. Oczywiście nastolatki nie będą zachowywać się poprawnie tylko dlatego, że praktykują uważność, ale możemy pozostać z nimi w relacji, będąc jednocześnie w uważnym kontakcie ze sobą i nie oczekiwać od siebie bycia idealnym rodzicem. Kłótnie i walki będą miały miejsce, ale ważne, żeby być cały czas w kontakcie z nastolatkami – być blisko i jednocześnie dawać im przestrzeń.
Mindfulness dla dzieci i rodziców/opiekunów
Gdy uczymy się z dzieckiem relaksować i być obecnym w danej chwili, wykorzystujemy każdą chwilę spędzoną na zabawie lub czytaniu bajek. Najlepiej uczyć się technik mindfulness przez zabawę. Można zagrać w grę polegającą na wyłapywaniu z otoczenia np.: wszystkich czerwonych przedmiotów i wymienianiu ich nazw. Wszystkie zabawy, które pozwalają dziecku skupiać się na tym, co dookoła niego, pomagają być bardziej świadomym.
Spokój i uważność żabki. Ćwiczenie uważności dla dzieci 5 – 10 lat
/http://www.youtube.com/watch?v=9VfMsQoeGzU
Większość dzieci nie wie, co to znaczy być spokojnym, bo nie zna jeszcze definicji tego słowa. Słyszą „Uspokój się”, ale nie mają pojęcia, jak to zrobić. Dzięki tej praktyce dzieci dostrzegają, że żaba potrafi siedzieć nieruchomo i obserwować otoczenie. Sami zaczynają próbować naśladować żabkę jednocześnie nie dając się zaabsorbować temu, co się wokół dzieje.
Mindfulness dla starszych dzieci, nastolatków i rodziców/opiekunów
Bajka o dwóch wilkach
www.youtube.com/watch?v=QfxAfoCXAeA
Którą cechę dobrego wilka chciałbyś/abyś dokarmić? Poczucie humoru, cierpliwość, beztroską radość, otwartość? A może coś innego? Wybierz jeden atrybut i moment, w którym chciałbyś/abyś z nim poeksperymentować, na przykład podczas porannej nerwówki albo w sytuacji konfliktowej. A co ze złym wilkiem żyjącym w tobie? Która z jego cech mogłaby być rzadziej dokarmiana? „Ja wiem najlepiej”? Niechęć do wysłuchania drugiej osoby? Negatywne ocenianie? Czy jeszcze jakaś inna cecha? Wybierz moment, w którym podejmiesz decyzję, że nie podążysz za tymi emocjami, nie powiesz tego, co ciśnie ci się na usta, nie okażesz tego, co czujesz. Dokarmianie dobrego wilka potrafi zdziałać cuda, podobnie jak świadoma uważność. Wystarczy w ciągu dnia poświęcić kilka minut wybranym cechom wilka. Ten, którego karmisz, rośnie w siłę; ten, któremu nie poświęcasz uwagi, będzie słabnąć.
Często opieka rodzicielska ogranicza się do stworzenia przestrzeni, w której dziecko może być sobą ze wszystkim, czego doświadcza. Wystarczy wtedy uważność na to, co się dzieje i otwarte serce – bez uprzedzeń, krytyki czy szufladkowania.
Źródła:
Eline Snel, Uważność i spokój małej żabki
Eline Snel, Daj przestrzeń… i bądź blisko. Mindfulness dla rodziców i ich nastolatków
www.wielkieslowa.pl
Opracowała: Karolina Wróblewska